of
Waarom sluiten scholen 12 weken per jaar hun deuren?

Waarom scholen 12 weken per jaar hun deuren sluiten? Geen idee! Nou ja, vroeger was er een ‘grote vakantie’ waardoor boerenkinderen konden helpen de oogst van het land te halen.
Ik ken geen andere branche die het durft haar klanten 12 weken lang de deur te wijzen. Integendeel, we zijn al decennia lang op weg naar een 24/7 economie en dat werkt niet alleen online met webshops. Overal zie je bewegingen om het de klanten makkelijker te maken; ruimere openingstijden, betere bereikbaarheid en klantvriendelijker processen.

Maar zo niet in het onderwijs. Dat zegt een paar keer per jaar eenzijdig: we zijn er even niet; zoekt het maar uit. Met als gevolg dat we met te veel mensen in februari naar de wintersport moeten, met lange files op heen- en terugweg, met lange rijen op de pistes en dat tegen het (drie)dubbele van de prijs voor of na die week. Hetzelfde patroon in de meivakantie en in optima forma ook nog eens in de zomervakantie. Met zwarte zaterdagen als gevolg…

Schoolvakanties zorgen voor overvolle vakantiebestemmingen. Vakantiebestemmingen die buiten de vakantieperiodes de grootste moeite hebben hun minimale bezetting te halen. Dat doen ze dan door ons te lokken met kortingen, die in die paar overvolle vakantieweken weer terugverdiend moeten worden. Vandaar die hoge prijzen. Door het grote aanbod van mensen die aan de schoolvakanties gebonden zijn wordt ruimte gecreëerd voor ondernemers met een beperkt waardenbesef, die hun prijzen baseren op ‘wat de gek er voor over heeft’.

En ja, er is toch nog een branche net als het onderwijs: ook de bouw zorgt voor de bovenmatige drukte in de zomervakantie. Heeft z’n tijd ondertussen ook overleefd.
De huidige vakantiespreiding is een doekje voor het bloeden.

Reden genoeg dus om ‘de schoolvakantie’ eens onder de loep te nemen. De enige reden die ik kan bedenken waarom er schoolvakanties zijn is dat de leerlingen toe zijn aan rust. Of de leerkrachten. En natuurlijk hebben beide groepen op z’n tijd hun rust nodig. Maar allemaal tegelijk? We zijn er de afgelopen decennia toch wel achter gekomen dat ieder mens verschillend is, dus hoezo allemaal gelijk op vakantie?

Ik ben bang dat het te maken heeft met ‘beheersbaarheid’. ‘We zijn gebleven bij hoofdstuk 7, na de vakantie gaan we met zijn allen weer verder met hoofdstuk 8’. Zoiets… Lekker overzichtelijk. Maar het onderwijs is echt al veel verder in haar ontwikkeling. Langs de weg van differentiatie gebeurt er veel in het creëren van ruimte voor individuele ontwikkeling, met op hert individu-gerichte leerwegen. Alleen gedurende de schoolvakanties even niet. Dat betreft wel een kwart van het hele jaar.

De coronacrisis heeft nu al als een van haar positieve bijwerkingen tot gevolg dat het onderwijs een enorme ontwikkelingsslag heeft gemaakt richting afstandsonderwijs. Zullen we nu gelijk doorpakken en scholen 52 weken per jaar openhouden?! Alle leerlingen krijgen een vakantiebudget van 60 dagen, alle leerkrachten van 30 dagen. Opneembaar zoals gebruikelijk bij organisaties die met vakantiedagen werken. Ik kan me geen reden bedenken waarom juist het onderwijs dit niet zou kunnen.

Wat let ons?

Piet Boot
mei 2020